Bloedarmoede is op zichzelf geen ziekte, maar eerder een teken dat er een onderliggend gezondheidsprobleem is. Deze bloedaandoening treedt op wanneer het aantal rode bloedcellen van een dier lager is dan normaal. Deze daling kan het gevolg zijn van bloedverlies, een daling van het aantal geproduceerde rode bloedcellen of een stijging van het aantal rode bloedcellen dat door het lichaam wordt vernietigd. Veel ziekten en gezondheidsproblemen kunnen ervoor zorgen dat een kat bloedarmoede krijgt.
Omdat rode bloedcellen zuurstof helpen transporteren naar cellen en weefsels in het hele lichaam van de kat, zal de kat, als het aantal rode bloedcellen snel daalt of erg laag wordt, tekenen van zuurstoftekort vertonen, zoals lusteloosheid, bleek tandvlees, verhoogde hartslag en ademhalingsmoeilijkheden.
Hoewel de vooruitzichten voor anemische katten afhangen van de onderliggende aandoening, herstellen de meeste katten met behandeling en gaan ze een normaal en gelukkig leven leiden.
Wat is bloedarmoede?
Bloedarmoede is een veel voorkomende bloedziekte, niet alleen bij katten, maar ook bij honden, mensen en vele andere dieren. Een kat of ander dier met bloedarmoede heeft te weinig rode bloedcellen in zijn bloed, of te weinig hemoglobine in zijn rode bloedcellen. Hemoglobine, een soort eiwit, is het bestanddeel van rode bloedcellen dat zich aan zuurstof bindt en het naar de cellen in het lichaam transporteert.
Bloedarmoede bij katten wordt meestal onderverdeeld in twee grote categorieën: regeneratief en nietregeneratief. Bij regeneratieve vormen van bloedarmoede gaan rode bloedcellen verloren of worden ze vernietigd. Bij nietregeneratieve vormen van bloedarmoede wordt de aanmaak van rode bloedcellen onderdrukt. Beide categorieën bloedarmoede hebben veel onderliggende oorzaken.1
Symptomen van bloedarmoede bij katten
De symptomen van bloedarmoede kunnen variëren afhankelijk van het onderliggende probleem dat het probleem veroorzaakt, maar er zijn enkele algemene symptomen waar u op kunt letten. Twee van de meest voorkomende tekenen van langdurige bloedarmoede bij katten zijn lusteloosheid – u zult merken dat uw kat vermoeider lijkt dan normaal, of niet geïnteresseerd is in dingen die hij vroeger graag deed – en bleek tandvlees.
Symptomen
- Bleek tandvlees
- Verhoogde hartslag
- Verhoogde ademhaling
- Lethargie (overmatige slaperigheid)
- Zwakte
- Verminderde eetlust
- Toegenomen wateropname
- Instorting
Als u in de bek van uw kat met bloedarmoede kijkt, zult u waarschijnlijk merken dat het tandvlees bleker is dan normaal, en bijna wit lijkt. Dit komt door een gebrek aan rode bloedcellen.
De hartslag van een kat met bloedarmoede neemt ook toe in een poging om zuurstof naar de cellen te krijgen die het nodig hebben. U kunt zien dat de ademhaling van uw kat sneller gaat in een poging om meer zuurstof in het lichaam te brengen. Uw huisdier ziet er waarschijnlijk lusteloos uit en is niet zo geïnteresseerd in spelen, verzorgen of omgaan met anderen als normaal, omdat het verlaagde zuurstofgehalte de spieren zwakker maakt dan normaal.
Sommige katten verliezen ook hun eetlust als ze bloedarmoede hebben en gaan meer drinken in een poging om het verloren bloedvolume te vervangen. In ernstige gevallen, wanneer een kat veel bloed heeft verloren, kan hij niet bewegen of niet meer reageren door een gebrek aan zuurstof naar de hersenen.
Als uw kat een van deze symptomen vertoont, moet hij onmiddellijk door een dierenarts worden onderzocht.
Oorzaken van bloedarmoede
De normale levensduur van een circulerende rode bloedcel is slechts twee maanden, dus het lichaam van de kat moet voortdurend nieuwe rode bloedcellen aanmaken om de oude te vervangen.2 De verschillende oorzaken van bloedarmoede worden gegroepeerd op basis van het feit of de bloedarmoede regeneratief is, wat betekent dat de onderliggende aandoening ervoor zorgt dat rode bloedcellen sneller verloren gaan of vernietigd worden dan ze kunnen worden vervangen, of nietregeneratief, wat betekent dat de onderliggende aandoening de normale aanmaak van nieuwe rode bloedcellen onderdrukt.
Oorzaken van regeneratieve bloedarmoede
- Bloedverlies: Dit kan extern of intern optreden. Bloedverlies kan veroorzaakt worden door trauma of een ernstige verwonding (zoals aangereden worden door een auto), bloedzuigende parasieten (waaronder vlooien, luizen en haakwormen), maagzweren en tumoren.
- Hemolyse: Het lichaam vernietigt rode bloedcellen voortijdig. Dit is meestal het gevolg van een auto-immuunziekte die immuungemedieerde hemolytische anemie wordt genoemd, waarbij de kat antilichamen tegen zijn eigen rode bloedcellen ontwikkelt.3
- Gifstoffen: Veel gifstoffen kunnen de vernietiging van rode bloedcellen veroorzaken. Aspirine en andere bloedverdunnende pijnstillers, bepaalde antibiotica, giftige planten, zware metalen en zelfs bepaald voedsel kunnen bloedarmoede veroorzaken bij een kat die ze per ongeluk binnenkrijgt.1
- Infecties: Er zijn veel infectieziekten veroorzaakt door bacteriën en virussen die bloedarmoede als symptoom hebben. Hemobartonella is zo’n bacteriële ziekte. Het kattenleukemievirus (FeLV) en het kattenimmunodeficiëntievirus (FIV) zijn veel voorkomende virale oorzaken van bloedarmoede.1 Bepaalde parasieten kunnen ook bloedarmoede veroorzaken.
- Genetische ziekten: Sommige vormen van bloedarmoede kunnen erfelijk zijn. Van de Abessijnse en Somalische rassen is bekend dat ze een specifiek type bloedarmoede ontwikkelen als gevolg van een enzymtekort.1
Oorzaken van niet-regeneratieve anemie
- Slechte voeding: Een extreem slecht dieet of uithongering kan leiden tot voedingstekorten die resulteren in bloedarmoede.
- Chronische ziekten: Ziekten van de lever, bijnieren of schildklieren en bepaalde vormen van kanker kunnen allemaal bloedarmoede veroorzaken. Deze ziekten veroorzaken ontstekingen, en deze ontstekingen kunnen het vermogen van het lichaam om meer rode bloedcellen aan te maken verminderen. Dit is de meest voorkomende vorm van bloedarmoede bij dieren.1
- Nierziekte: Een hormoon genaamd erytropoëtine stimuleert het lichaam om nieuwe rode bloedcellen aan te maken. Dit hormoon wordt door de nieren gemaakt. Een nierziekte vermindert de hoeveelheid erytropoëtine die de nieren kunnen aanmaken en is een andere veel voorkomende oorzaak van bloedarmoede bij katten. Tot 65 procent van de katten met een gevorderde nierziekte heeft bloedarmoede. 3
- Beenmergaandoeningen: Het beenmerg produceert nieuwe bloedcellen, zowel rode als witte. Elke ziekte die het beenmerg aantast, kan bloedarmoede veroorzaken doordat het vermogen om nieuwe, gezonde rode bloedcellen aan te maken wordt onderdrukt. De meest voorkomende ziekten bij katten die het beenmerg aantasten zijn kanker, het kattenleukemievirus en het kattenimmunodeficiëntievirus.3
Hoe dierenartsen bloedarmoede bij katten diagnosticeren
De diagnose van bloedarmoede bij katten is vrij eenvoudig. Een bloedtest genaamd een compleet bloedbeeld (CBC) is de basistest die gebruikt wordt voor evaluatie. Een CBC bestaat uit verschillende onderdelen. Eén daarvan is het tellen van de witte bloedcellen, wat nuttig kan zijn bij het diagnosticeren van infecties. Het zijn echter de testen die de rode bloedcellen evalueren die het meest interessant zijn als een kat symptomen van bloedarmoede heeft.
Hematocriet: Een onderdeel van de CBC is de hematocriet, die meet welk percentage van het volume van een bloedmonster uit rode bloedcellen bestaat. Normaal gesproken zou dit ongeveer 25 tot 45 procent moeten zijn, hoewel verschillende laboratoria iets andere waarden kunnen hebben. Als de hematocriet lager is dan 25 procent, wordt de diagnose bloedarmoede gesteld.2
Aantal rode bloedcellen: Het aantal rode bloedcellen is een andere CBC-component die uw dierenarts in overweging zal nemen. Hiermee wordt de werkelijke hoeveelheid rode bloedcellen in het bloedmonster gemeten. Een typisch normaal bereik is 6,1-11,9 x 106/µ l voor katten. Anemische katten hebben een laag totaal aantal rode bloedcellen.4
Hemoglobine: Dit is een ander belangrijk onderdeel van de CBC. Deze test meet hoeveel hemoglobine de rode bloedcellen bevatten. Het is meestal ook laag bij een kat met bloedarmoede. Een typisch normaal bereik voor katten is 9-15,6 g/dl.4
Aanvullende bloedtests: Uw dierenarts zal waarschijnlijk ook andere bloedtests uitvoeren om de algemene gezondheidstoestand van uw kat te controleren, evenals gespecialiseerde tests om nieraandoeningen en infectieziekten zoals het kattenleukemievirus (FeLV) en het kattenimmunodeficiëntievirus (FIV) vast te stellen of uit te sluiten, omdat deze virussen vaak bloedarmoede veroorzaken.
Ontlastingsonderzoek: Er wordt vaak ook een ontlastingsonderzoek uitgevoerd om te controleren op darmparasieten die inwendig bloedverlies veroorzaken. Soms wil uw dierenarts met een lange naald een monster van het beenmerg nemen om vast te stellen of het probleem te wijten is aan een aandoening van het beenmerg.
Hoe bloedarmoede bij katten te behandelen
Als de bloedarmoede bij de kat ernstig genoeg is om levensbedreigend te zijn, is meestal een bloedtransfusie en extra zuurstof nodig.2 Bij katten met milde tot matige bloedarmoede zal de behandeling echter niet gericht zijn op de bloedarmoede zelf, maar op de onderliggende aandoening die het probleem veroorzaakt. Uw dierenarts zal bepalen welke behandeling nodig is voor de specifieke aandoening van uw kat.
Prognose voor katten met bloedarmoede
Omdat er zoveel onderliggende oorzaken voor bloedarmoede zijn, is het moeilijk om de prognose te veralgemenen, maar voor de meeste katten met milde bloedarmoede en eenvoudige onderliggende problemen is de prognose vrij goed.2 Voor katten die een ernstig trauma hebben opgelopen, giftige stoffen hebben binnengekregen, kanker hebben of een nierziekte in een vergevorderd stadium hebben, is de prognose echter veel ernstiger.
Bloedarmoede voorkomen
Bloedarmoede is een symptoom van veel ziekten, dus bloedarmoede voorkomen is niet altijd mogelijk, maar er zijn wel een aantal specifieke dingen die u kunt doen om het risico voor uw kat te verkleinen.
- Gebruik een maandelijks parasietenpreventiemiddel dat vlooien, teken, luizen en darmparasieten doodt.
- Houd uw kat binnen, of laat ze alleen buiten onder direct toezicht.
- Geef ze uitgebalanceerd kattenvoer.
- Laat ze op aanraden van uw dierenarts testen op kattenleukemie en -immunodeficiëntievirussen.
- Voorkom toegang tot giftige stoffen.
- Laat uw kat minstens één keer per jaar onderzoeken door een dierenarts en volg de richtlijnen van uw dierenarts voor routinematig bloedonderzoek.
