Flitsen is een gedrag dat vissen gebruiken om jeuk aan hun lichaam te krijgen, meestal in verband met parasitaire infecties. Omdat ze geen armen of vingernagels hebben, moeten ze voorwerpen in hun omgeving gebruiken om zich te krabben. U zult uw vissen vaak plotseling naar de zijkant of bodem van hun aquarium zien duiken en zich als een pannenkoek platdrukken, waarbij ze met hun zijkant tegen het substraat wrijven. Deze beweging legt de lichtgekleurde onderkant van de vis bloot, vandaar de term “flitsen”. Andere tekenen zijn vissen die zenuwachtig zwemmen, of in plotselinge uitbarstingen zwemmen. Sommige vissen springen uit het water en gebruiken de spanning van het wateroppervlak om zichzelf te kriebelen. Dit is natuurlijk erg gevaarlijk als ze niet terug in hun aquarium belanden.
Als u uw vissen niet actief ziet jeuken, kunt u de secundaire tekenen wel zien. Tekenen dat uw vissen jeuk hebben zijn bijvoorbeeld ontbrekende schubben, kneuzingen op de huid of trauma aan de kop en de vinnen. Als het trauma ernstig genoeg is, kan uw vis vatbaar zijn voor secundaire bacteriële of schimmelinfecties. Als ze onbehandeld blijven, zullen knipperende vissen waarschijnlijk verergeren en kunnen ze sterven aan de parasitaire infectie.
Oorzaken van flitsen bij zoetwatervissen
De meest voorkomende oorzaak van flitsen is een parasitaire infectie. De meest voorkomende parasieten in zoetwateraquaria die flitsen veroorzaken zijn monogene trematoden (ook bekend als zuigwormen) en de protozoa Trichodina, Ichthyophthirius, Costia (Ichthyobodo) en Chilodonella. Dit zijn allemaal microscopische parasieten en er is een dierenarts nodig om de juiste parasiet vast te stellen. Het voedingsstadium van Ich is macroscopisch en veroorzaakt witte vlekken op de huid en de vin, en kan verward worden met breuken in de vinstralen.
Primaire parasietenplagen komen vaak voor in aquaria met recent toegevoegde nieuwe vissen of levende planten die niet goed in quarantaine zijn geweest. Uitbraken kunnen echter ook voorkomen bij vissen die onder chronische stress staan, zoals bij slechte waterkwaliteit of overbezetting.
Vissen in het wild hebben over het algemeen altijd een laag niveau parasieten op zich, gezien de aard van hun aquatische leefomgeving, maar hun immuunsysteem is in staat om de parasieten onder controle te houden omdat de milieuomstandigheden optimaal zijn. In een chronische stresssituatie, zoals veroorzaakt door een onjuiste watertemperatuur of een hoog ammoniakgehalte, wordt het immuunsysteem verzwakt, waardoor parasieten en bacteriën zich kunnen vermenigvuldigen.
Sommige vissen zijn gevoeliger voor parasieten dan andere. U kunt af en toe een vis zien flitsen, maar dit duidt meestal niet op een uitbraak. Meerdere vissen die knipperen, of één vis die meerdere keren achter elkaar knippert, is zorgwekkender.
Temperatuur is cruciaal voor het verloop van een parasietenuitbraak. Hoe warmer het water, hoe sneller de levenscyclus van de parasiet en hoe sneller uw vissen overweldigd kunnen raken. Als u een parasietenuitbraak vermoedt, pas dan de temperatuur niet aan voordat u met uw dierenarts heeft overlegd. Zodra de juiste behandeling is voorgeschreven, is het echter vaak nuttig om de watertemperatuur tijdens de behandeling te verhogen.
Diagnostisch proces
Om uw dierenarts de juiste diagnose te laten stellen van de oorzaak van het opvlammen van uw zoetwatervissen, zal hij de grootte van uw aquarium en het aantal vissen beoordelen, het filtratiesysteem controleren, de waterkwaliteit analyseren en uw vissen onderzoeken, waarschijnlijk onder verdoving. Ze kunnen aanbevelingen hebben om de bioload te verminderen, of het totale aantal bewoners van uw aquarium, aanbevelingen hebben voor onderhoudsprotocollen of verbeteringen aan uw aquarium voordat ze uw vissen onderzoeken.
Tijdens het lichamelijk onderzoek van uw vis zal uw dierenarts kleine monsters van huidslijm en kieuwen nemen. Deze biopsiemonsters worden onder een microscoop onderzocht om vast te stellen of er parasieten zijn uitgebroken. Het is belangrijk om de parasiet correct te identificeren om de juiste behandeling te kunnen geven.
Behandeling
De behandeling van opvlammingen hangt af van de parasiet die de irritatie veroorzaakt. Er zijn veel behandelingsopties die u kunt overwegen, afhankelijk van de identificatie van de parasiet, de vissoorten in uw aquarium, de medicijnen die al in uw aquarium worden toegediend, de ernst van de uitbraak en de status van de zieke vis. Er is geen standaardbehandeling die garandeert dat al uw vissen op magische wijze genezen.
Sommige behandelingen kunnen zich richten op het corrigeren van de primaire stressfactor, zoals een slechte waterkwaliteit of overbezetting, in plaats van op de parasiet zelf. Bij milde uitbraken zullen de vissen, zodra de primaire stressfactor is verholpen, in staat zijn om zelf voor de plaag te zorgen.
Hoe voorkomt u opvlamming bij zoetwatervissen?
De beste methode om een uitbraak van parasieten in uw zoetwateraquarium te voorkomen is om alle nieuwe vissen en levende planten 4-6 weken in quarantaine te houden voordat u ze aan uw hoofdaquarium toevoegt. Dit isoleert mogelijk zieke vissen en voorkomt dat veel ziekten, waaronder parasieten, bacteriën en virussen, uw gezonde systeem binnendringen. Als uw nieuwe vissen ziek worden, kunnen ze snel en effectief behandeld worden terwijl ze geïsoleerd in de quarantainebak zitten. Quarantaine planten in een bak zonder levende vissen om de levenscyclus van parasieten te doorbreken.
Als u uw vissen slechts af en toe ziet flitsen, en u hebt de afgelopen 3 maanden geen nieuwe vissen of levende planten toegevoegd, en uw waterkwaliteit is binnen het normale bereik, en u geeft goede voeding, maak u dan niet al te veel zorgen. Soms flitst een vis gewoon door een huidirritatie, of heeft hij een zeer laag niveau van parasieten die hij zelf kan verwijderen. Noteer welke vissen u zag flitsen en wanneer, en let op een toename in ernst en eventuele verwondingen. Als u echter meer flitsen ziet, of als andere vissen beginnen te flitsen, moet u dit onderzoeken en behandelen voordat het een probleem wordt voor alle vissen in uw aquarium.
