Coccidia is misschien niet met het blote oog te zien, maar dat betekent niet dat het geen problemen kan veroorzaken bij uw kat. Deze microscopische parasiet infecteert het darmkanaal van katten en andere diersoorten en veroorzaakt coccidiose, een aandoening van het darmslijmvlies. Het kan onopgemerkt bij uw kat voorkomen, dus het is belangrijk om te weten hoe u kunt zien of uw kat geïnfecteerd is en hoe u het kunt behandelen.
Wat is Coccidia?
Coccidia is een soort eencellig organisme dat een darmparasiet is, maar het is geen worm of ei. Er zijn veel verschillende soorten coccidia, maar twee soorten coccidia komen het meest voor bij katten: Isospora felis en Isospora rivolta. Deze parasieten leven in de cellen van de darmen. Het is onvermijdelijk dat een kat minstens één keer in zijn leven besmet raakt met de Isospora felis-soort.
Toxoplasma en Cryptosporidium zijn ook soorten coccidiën, maar de Isospora-soorten worden meestal coccidiën genoemd. Toxoplasma en Cryptosporidium komen veel minder vaak voor bij katten dan gewone Isospora-coccidia.1
Symptomen van coccidia bij katten
Net als andere darmparasieten, komt coccidia vaak voor in de ontlasting van een geïnfecteerde kat. Veel katten die besmet zijn met coccidia hebben echter geen diarree of andere klinische symptomen. Als er tekenen van de ziekte zijn, zullen de symptomen ongeveer 13 dagen nadat de kat de parasieten heeft binnengekregen, zichtbaar worden. Bel uw dierenarts als uw kat een van de volgende symptomen van coccidia vertoont:
Symptomen
- Diarree
- Huilen bij het poepen
- Gevoelig als er op de buik wordt gedrukt
- Uitdroging met ingevallen ogen
- Trekkerige huid
- Braken
- Gebrek aan eetlust/lethargie
Diarree
De meeste katten die symptomen van een coccidia-infectie vertonen, hebben waterige diarree.2 Soms verschijnt er bloed in de diarree. Dit is een duidelijk symptoom, maar veel verschillende problemen en ziekten kunnen abnormale ontlasting veroorzaken. Het kan ook moeilijk zijn om diarree te herkennen als uw kat regelmatig zijn ontlasting bedekt in de kattenbak. Zoek naar tekenen van verkleurde vacht rond de achterkant van uw kat, die resten van vloeibare ontlasting kan bevatten.
Huilen tijdens het poepen
Als een coccidia-infectie verergert, kan een kat buikpijn hebben en huilen bij het poepen. Aanhoudende diarree kan een ontsteking in het rectale en anale gebied hebben veroorzaakt.
Gevoelige buik
Een kat met coccidia heeft parasieten in zijn darmen die pijn in de buik veroorzaken. Uw kat kan dan van streek raken als er op zijn buik wordt gedrukt.3
Uitdroging en verzonken ogen
Als diarree onbehandeld blijft, kan uitdroging optreden3 met ingevallen ogen en een verkrampte huid als gevolg.
Tenting van de huid
Uitdroging veroorzaakt huidverkleving, die het duidelijkst te zien is boven de schouderbladen. Om te zien of uw kat een tentachtige huid heeft, tilt u de huid van uw kat op tussen de schouderbladen. Als de huid een tentachtige vorm aanneemt en een seconde of langer zo blijft zitten in plaats van meteen weer op het lichaam terug te plooien, kan de kat uitgedroogd zijn.
Braken
Bij ernstige infecties kan coccidia ook braken veroorzaken, wat de uitdroging kan verergeren.3
Slapheid/Verlies van eetlust
Bij Toxoplasma-infecties kunnen katten een gebrek aan eetlust vertonen en lusteloos worden als gevolg van darmklachten, maar net als katten met infecties van andere soorten coccidiën vertonen de meeste katten helemaal geen symptomen.2
Wat veroorzaakt coccidia bij katten?
Om geïnfecteerd te raken met coccidia, moet een kat de parasiet consumeren. Dit gebeurt meestal wanneer een kat een besmette muis of de uitwerpselen van een andere kat binnenkrijgt. Wanneer een kat de oöcyst, de onvolgroeide, besmettelijke vorm van coccidia, inslikt, ontwikkelt de kat coccidiose. Een moederpoes met coccidia kan het ook op haar kittens overbrengen. Een pasgeboren kitten begint symptomen te vertonen als het twee weken oud is.
Hoe stellen dierenartsen de diagnose coccidia bij katten?
Als uw kat tekenen van coccidiose vertoont, zal uw dierenarts de uitwerpselen van uw kat onder de microscoop controleren om naar coccidia oöcysten (cysten die de parasiet bevatten) te zoeken. Deze parasiet is erg klein vergeleken met andere darmparasieten en kan gemakkelijk gemist worden, dus er moet een zeer grondige ontlastingsanalyse, of meerdere ontlastingsanalyses, uitgevoerd worden om de parasiet te vinden.
Als uw dierenarts bang is dat uw kat een van de minder vaak voorkomende coccidia-types heeft, zoals Toxoplasma of Cryptosporidium, moet hij of zij misschien aanvullende specifieke tests uitvoeren. In die gevallen wordt vaak een reeks bloed- of ontlastingsmonsters genomen.
Coccidia behandelen
Om coccidiose bij een kat met symptomen te behandelen, heeft uw kat een specifiek soort antiparasitaire medicatie nodig om de parasiet te doden. Meestal wordt een geneesmiddel met de naam trimethoprim-sulfonamide voorgeschreven en oraal aan uw kat gegeven gedurende ongeveer een week of maximaal 20 dagen om de infectie te behandelen. Zelfs na behandeling met bepaalde medicijnen is het mogelijk dat de infectie op een laag niveau blijft bestaan totdat deze volledig is uitgeroeid. Probiotica, prebiotica en speciale diëten kunnen ook nodig zijn.
Prognose voor katten met Coccidia
De uitkomst is goed voor katten die op de juiste manier met coccidia behandeld worden. De meeste katten met een sterk immuunsysteem lijken spontaan van de parasiet af te komen door deze in hun ontlasting uit te scheiden. Hoewel coccidia een veel voorkomende parasiet bij katten is, hebben veel katten geen behandeling nodig als ze geen symptomen vertonen. Aan de andere kant van het spectrum kan een ernstige coccidia-infectie fataal zijn voor kittens en volwassen katten met andere gezondheidsproblemen.4
Coccidia voorkomen
U kunt voorkomen dat uw kat coccidia oploopt door preventieve maatregelen te nemen. Hoewel u niet kunt garanderen dat uw kat de parasiet nooit zal krijgen, kunt u de volgende stappen nemen om het risico te minimaliseren:
- Houd uw kat binnen – dat is de beste manier om te voorkomen dat uw kat coccidia krijgt.
- Stop uw kat wanneer u hem ziet jagen of spelen met een muis die hij binnen of buiten heeft gevangen.
- Zet een kat die symptomen vertoont in quarantaine en houd hem uit de buurt van de kattenbak, het voer en de waterbakjes die de andere katten in uw huishouden gebruiken. Helaas reageren de oöcysten niet altijd op desinfecterende schoonmaakmiddelen.
- Vermijd het voeren van ongekookt vlees aan uw kat, wat ook de kans verkleint dat hij coccidia oöcysten binnenkrijgt (vlees op de juiste temperatuur koken kan oöcysten doden). Als u uw kat rauwe voeding geeft, begrijp dan dat dit risico’s met zich meebrengt, zoals coccidia.
- Breng elk nieuw kitten dat u geadopteerd heeft meteen naar de dierenarts om op symptomen van de ziekte te controleren.
Is coccidia besmettelijk voor mensen?
De gewone Isospora-types van coccidia zijn geen probleem voor mensen, maar als uw kat gediagnosticeerd is met Toxoplasma of Cryptosporidium kunt u mogelijk besmet raken.5 Immuungecompromitteerde personen lopen het grootste risico op infectie, maar door goede hygiënetechnieken en het op de juiste manier weggooien van kattenuitwerpselen kunt u het risico op deze zoönotische ziekten minimaliseren.
